Răng sữa là bộ răng đầu tiên của con người, chúng mọc và phát triển trong giai đoạn từ sau khi trẻ được sinh ra đến khi bắt đầu được thay thế bởi bộ răng vĩnh viễn. Răng sữa đóng vai trò quan trọng trong ăn nhai, tiêu hóa, thẩm mỹ khi trẻ còn nhỏ cũng như giúp duy trì vị trí để các răng vĩnh viễn được mọc đúng vị trí. Răng sữa bắt đầu mọc khi trẻ được khoảng 6 đến 7 tháng tuổi, từ các răng cửa đến các răng hàm, khoảng thời gian mọc có thể khác nhau giữ từng trẻ. Thông thường trẻ hoàn thiện răng sữa trước 3 tuổi và ổn định đến 6 tuổi sẽ bắt đầu thay thế răng sữa bằng các răng vĩnh viễn. Quá trình thay răng sữa sẽ kéo dài từ khi trẻ khoảng 6 tuổi đến 12 tuổi. Trước đây, khi trình độ dân trí còn thấp, sư quan tâm đến sức khỏe răng miệng chưa nhiều, răng sữa thường được bố mẹ trẻ nhổ tại nhà do đó dẫn đến nhiều biến chứng và nguy cơ hơn. Ngày nay, khi dịch vụ y tế được mở rộng, sự hiểu biết và mức độ quan tâm đến sức khỏe răng miệng của trẻ được cải thiện hơn nhiều, việc nhổ răng sữa thường được thực hiện tại các phòng khám nha khoa với đầy đủ trang thiết bị hơn, những biến chứng được giảm đi nhiều cũng như quá trình nhổ răng sữa cũng nhẹ nhàng hơn giúp trẻ bớt sợ hãi. Tuy nhiên, việc chăm sóc sau nhổ răng sữa dù không quá đặc biệt nhưng nếu không thực hiện đúng cách cũng có thể gây ra những nguy cơ nhất định. Và trong bài viết ngày hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những nguy cơ có thể xảy ra sau khi nhổ răng sữa cho trẻ, cách xử trí và chăm sóc trẻ sau khi nhổ răng.

Việc nhổ răng sữa được tiến hành tai phòng khám nha khoa, trẻ sẽ được kiểm tra sức khỏe, tình trạng của răng cần nhổ như vị trí răng, mức độ lung lay, tuổi của trẻ, từ đó có phương án nhổ phù hợp. Với các răng đã đến tuổi thay, mức độ lung lay nhiều, có thể dễ dàng gắp đi sau khi bôi thuốc tê bề mặt mà không gây đau nhức hay khó chịu gì. Đối với các răng sữa đã đến tuổi thay mà chân răng chưa tiêu do răng vĩnh viễn mọc lẫy hoặc các răng sâu vỡ nhiều, bác sĩ có thể cần tiến hành sử dung thêm thuốc tê tiêm vào vị trí răng sau đó mới nhổ để tránh đau cho trẻ.

Phụ huynh cần để ý đến trẻ trong những thời điểm sau:

Thời điểm ngay sau khi nhổ răng: sau khi nhổ răng, bác sĩ sẽ cho trẻ cắn một miếng gạc để cầm máu. Để có tác dụng cầm máu hiệu quả, gạc cần phải được cắn chặt trong vòng 15 đến 30 phút, bố mẹ cần chú ý đến trẻ, nhắc trẻ cắn giữ gạc vì có thể sau khi nhổ răng, trẻ mải chơi đùa không cắn chặt gạc, để rơi gạc gây chảy máu. Thông thường, vết nhổ răng sữa rất nhỏ, chỉ giống như một vết xước và cầm máu rất nhanh trong thời gian dưới 30 phút, nhưng đôi khi, có thể do không cắn chặt, máu vẫn còn chảy, bác sĩ có thể cho trẻ cắn lại một miếng gạc khác và theo dõi thêm đến khi cầm máu. Với những trường hợp nhổ răng sữa dùng thuốc tê bôi bề mặt, thuốc tê sẽ hết tác dụng sau 10 đến 15 phút, sau khi hết thuốc tê trẻ có thể cảm thấy hơi đau, nhưng thường cảm giác đau này ít và trẻ cũng không cảm thấy khó chịu nhiều. Nếu trẻ nhạy cảm và cảm thấy đau nhiều, bố mẹ trẻ có thể báo với bác sĩ để bác sĩ có thể thêm thuốc tê cho trẻ và kê thêm thuốc giảm đau để uống sau khi về nhà nếu cần thiết. Với những răng sữa nhổ dùng phương pháp gây tê tiêm hoặc gây tê bôi nhiều đặc biệt là vùng răng cửa. Bố mẹ cần tránh cho trẻ bặm môi, cắn môi, vì lúc này thuốc tê chưa hết tác dụng, vùng môi má xung quanh răng nhổ còn tê bì, trẻ không có cảm giác đau nên có thể cắn môi gây dập vùng môi má tương ứng, sau khi hết thuốc tê sẽ bị đau và sưng nề vùng này.

Trong ngày đầu sau nhổ răng: thông thường nguy cơ chảy máu lại là thấp, tuy nhiên, có thể vì lý do như trẻ cắn vào các vật cứng, đùa nghịch va chạm vào vị trí nhổ răng gây chảy máu trở lại. Phụ huynh cần chú ý dặn trẻ để trẻ tránh động chạm vào những vị trí này, cho trẻ ăn các thức ăn mềm như cháo trong ngày đầu sau khi nhổ răng, nhất là đối với những trường hợp nhổ răng sữa chân răng còn dài như khi răng mọc lẫy hoặc khi nhổ những răng chưa đến tuổi thay bị sâu vỡ nhiều, gây viêm nhiễm không giữ được. Nếu trẻ bị chảy máu trở lại, máu thường có thể tự cầm trong vài phút và không nguy hiểm, để chắc chắn phụ huynh có thể cho trẻ cắn một miếng gạc nhỏ vào vị trí chảy máu tương tự như khi mới nhổ (thông thường bác sĩ sẽ cho trẻ 1 gói gạc dự phòng để cầm về). Trường hợp đặc biệt khi trẻ có bệnh lý về máu, máu khó đông, chảy máu kéo dài, phụ huynh cần cung cấp tiền sử bệnh lý của trẻ cho bác sĩ trước khi tiến hành thủ thuật. Bác sĩ sẽ quyết định phương án xử trí, có thể là hội chẩn với chuyên khoa huyết học, làm các xét nghiệm bổ sung, hoặc nhập viện điều trị bệnh lý về máu ổn định trước khi nhổ răng. Trong trường hợp trẻ chưa có tiền sử bệnh lý về máu mà máu vẫn chảy kéo dài trên 30 phút sau nhổ răng, phụ huynh cần bình tĩnh, cho trẻ súc miệng nhẹ nhàng, cắn lại gạc vào vị trí chảy máu, đưa trẻ quay lại phòng khám hoặc đến cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ kiểm tra và xử trí.

Những ngày tiếp theo và về lâu dài: trẻ có thể xuất hiện đau trong 1 đến 2 ngày đầu nếu như các răng sữa có chân còn dài, trường hợp này bác sĩ có thể kê thuốc giảm đau và phụ huynh cần chú ý cho trẻ uống để kiểm soát đau. Với những ổ răng to, và sâu, có thể có nguy cơ đọng thức ăn vào các vị trí này, bố mẹ nên hướng dẫn và hỗ trợ trẻ vệ sinh, răng miệng, súc miệng và chải răng sạch sau khi ăn để tránh đọng thức ăn gây viêm nhiễm, hôi miệng. Trong một số trường hợp, có thể còn sót chân răng do răng sâu vỡ lớn gây khó khăn cho quá trình lấy răng. Sót chân răng sữa không nguy hiểm và phụ huynh có thể đưa trẻ đến phòng khám để kiểm tra lại, bác sĩ sẽ quyết định nhổ nốt phần chân răng sót hay chờ thêm một thời gian rồi mới nhổ tùy vào tình trạng chân răng còn lại, và bạn không cần phải quá lo lắng về vấn đề này.

Sau khi vết thương lành, răng vĩnh viễn sẽ sớm mọc lên để thay thế các răng sữa, phụ huynh nên đưa trẻ đi khám định kỳ để kiểm tra xem răng có mọc lên chưa, mọc đúng vị trí hay không để từ đó có kế hoạch can thiệp sớm như chỉnh nha nếu cần thiết. Nếu răng sữa sâu vỡ phải nhổ trước khi đến tuổi thay, các răng vĩnh viễn xung quanh có thể xô lệch vào vị trí mất răng sữa sớm, làm cho các răng vĩnh viễn bên dưới bị thiếu khoảng mọc sau này ( nhất là vị trí răng hàm), có thể gây nền tình trạng răng mọc lệch lạc hoặc không mọc được. Khi này, giải pháp để giữ chỗ cho các răng mọc sau đó là làm hàm giữ khoảng cho trẻ, những hàm giữ khoảng này sẽ giữ cho các răng xung quanh không bị xô lệch vào vị trí mất răng, và đồng thời có thể bảo vệ các răng xung quanh không bị sâu thêm trong trường hợp kết hợp với chụp thép. Với chi phí không cao và hiệu quả tốt mang lại, hàm giữ khoảng nên được sử dụng cho trẻ khi trẻ mất răng sữa sớm.

Răng sữa mặc dù sẽ được thay thế sau này, nhưng lại là bộ răng đóng vai trò quan trọng đối với trẻ, không chỉ là trong giai đoạn trẻ còn nhỏ mà còn ảnh hưởng đến cả bộ răng vĩnh viễn sau này. Hy vọng qua bài viết này, các bậc phụ huynh có thể nắm được tầm quan trọng của bộ răng sữa, cách chăm sóc cho trẻ sau khi nhổ răng sữa.

Tại nha khoa Italiano, chúng tôi có đội ngũ bác sĩ chính quy, giàu kinh nghiệm, nhiệt tình, nhẹ nhàng và chu đáo, cùng với khu vui chơi đặc biệt dành cho trẻ sẽ giúp trẻ có trải nghiệm nhẹ nhàng và vui vẻ khi đến với phòng khám. Nếu bạn có câu hỏi hay bất kì thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn, thăm khám và sử dụng dịch vụ tốt nhất. Cảm ơn các bạn đã theo dõi!